Growth mindset, czyli jak nastawienie wpływa na motywację i skuteczność nauki

Piotr Cielecki - mowy motywacyjne i szkolenia dla biznesu

Interwencje w badaniach Carol Dweck dotyczyły głównie jej pracy nad teorią mindsetu (nastawienia) – w szczególności różnic między nastawieniem na rozwój (growth mindset) i nastawieniem na trwałość (fixed mindset). Carol Dweck prowadziła eksperymentalne badania, które miały na celu pokazanie, jak zmiana przekonań uczniów na temat własnych zdolności wpływa na ich motywację i osiągnięcia.

Główne elementy interwencji:

Cel interwencji:

  • Zachęcanie uczniów do rozwijania nastawienia na rozwój, czyli przekonania, że inteligencja i zdolności mogą być rozwijane poprzez wysiłek, naukę i odpowiednie strategie.
  • Redukowanie nastawienia na trwałość, czyli przekonania, że zdolności są wrodzone i niezmienne.

    Przykłady interwencji:

    • Edukacja na temat plastyczności mózgu: Uczniom przedstawiano naukowe dowody na to, że mózg zmienia się i rozwija, gdy się uczymy, co wspiera przekonanie, że ciężka praca prowadzi do postępów.
    • Zmiana sposobu udzielania informacji zwrotnej: W eksperymentach zmieniano rodzaj pochwał, jakie otrzymywali uczniowie. Zamiast chwalić ich za wrodzone cechy („Jesteś taki mądry!”), skupiano się na wysiłku i strategiach („Świetna praca, musiałeś naprawdę się postarać!”).
    • Przekazywanie narracji o rozwoju: Dzieciom i młodzieży opowiadano historie o osobach (np. naukowcach, wynalazcach), które osiągnęły sukces dzięki wytrwałości, a nie wrodzonym zdolnościom.

    Efekty interwencji:

    • Badania Dweck wykazały, że interwencje nastawione na rozwój mogą zwiększyć motywację, wytrwałość i osiągnięcia uczniów, szczególnie tych, którzy wcześniej mieli niskie wyniki i niski poziom wiary w swoje możliwości.
    • Zauważono również, że sposób udzielania pochwał i konstruktywnej krytyki ma kluczowy wpływ na kształtowanie nastawienia dziecka.

      Kluczowy eksperyment:

      W jednym z najbardziej znanych badań, Dweck i jej zespół badali, jak różne rodzaje pochwał wpływają na motywację dzieci:

      • Grupa 1: Dzieci chwalone za inteligencję (np. „Jesteś bardzo bystry”).
      • Grupa 2: Dzieci chwalone za wysiłek (np. „Dobra robota, musiałeś się naprawdę postarać”). Wyniki pokazały, że dzieci chwalone za wysiłek były bardziej skłonne podejmować trudne wyzwania, podczas gdy dzieci chwalone za inteligencję częściej unikały trudnych zadań, aby nie ryzykować porażki.

      Okazuje się, że rodzice i wychowawcy mimo dobrych intencji, wyświadczają dzieciom niedźwiedzią przysługę. Pochwały w stylu „robisz to świetnie” sprawiają, że dzieci wykształcają tożsamość osoby doskonałej w jakimś zakresie, a następnie zaczynają tej tożsamości bronić. Robią to na przykład unikając trudnych zadań, gdyż obawiają się, że porażka oznaczała by szramę na idealnej tożsamości, a to byłoby ciosem dla ego, którego nie chcą przyjąć. Tymczasem dzieci chwalone za wysiłek i włożoną pracę, podchodzą mniej emocjonalnie do porażek, traktując je jako lekcje, z których mogą wyciągnąć praktyczne wnioski. Mniej obawiają się trudnych zadań i chętniej podejmują kolejne próby w przypadku niepowodzeń.